Ons volledig aanbod
Geen actieve bestellijst
Geen actieve bestellijst
8 september 2025
Rollenspel in de kleuterklas is zoveel meer dan alleen maar verkleden. Het is een rijke bron van taal, fantasie, sociaal gedrag en cognitieve ontwikkeling. In deze blog duiken we in de wondere wereld van rollenspel en ontdek je hoe je de speelhoek kunt omtoveren tot een inspirerende leeromgeving.
Rollenspel is een krachtige vorm van spel waarbij kinderen een rol aannemen en situaties naspelen. Ze kruipen in de huid van volwassenen, bootsen beroepen na of creëren hun eigen fantasiefiguren. Denk aan een kind dat zich voordoet als dokter, brandweerman of kok. Rollenspel ontstaat vaak spontaan, maar jij kan het stimuleren met de juiste materialen en themaspeelhoeken in de klas.
Rollenspel bevordert verschillende ontwikkelingsgebieden bij jouw klasgroep. Het helpt hen om taalvaardigheid op te bouwen, beter met anderen om te gaan, creatief te denken en emoties te uiten. Door er bewust ruimte te maken, geef je ze de kans om te groeien op sociaal, cognitief en emotioneel vlak. En dat is in onze steeds digitalere wereld belangrijker dan ooit.
Taal leren gaat zoveel vlotter als het magisch en speels is. En laat dat nu net zijn wat rollenspel doet! In de dokterspraktijk of het winkelkraam oefenen kleuters spelenderwijs met spreken, luisteren en samenspelen. Ze gebruiken nieuwe woorden, proberen nieuwe zinnen te vormen, nemen beurten in gesprekken en leren zich aan te passen aan verschillende situaties. Taal wordt hierdoor ervaren in plaats van aangeleerd, en dat maakt het zo waardevol.
Het gebruik van handpoppen maakt gesprekken concreet en speels. Je leerlingen voeren dialogen tussen de poppen, waardoor ze actief met taal bezig zijn. In themaspeelhoeken zoals de dokterspraktijk of het winkeltje komen nog meer contextgebonden woorden aan bod, zoals ‘prijs’, ‘rekening’, ‘doktersjas’ of ‘thermometer’.
Handpoppen zijn ideaal om de spreekdrempel te verlagen, vooral bij leerlingen die van nature wat stiller zijn. Voor hen voelt het veiliger om te praten tegen of via een pop dan rechtstreeks tegen jou als leerkracht.
Rollenspel zet de verbeeldingskracht van jouw leerlingen volop aan het werk. Ze bedenken situaties, personages en verhalen. Soms spelen ze echte beroepen na, maar even vaak creëren ze fantasiewerelden waarin alles mogelijk is. Denk aan verkleedkleren rond thema’s zoals brandweer, astronaut of dierenarts.
Maar om de fantasie en het creatieve écht te prikkelen, kan je ook open-ended materialen gebruiken zoals: speeldoeken, pompons, stukken stof… Zo verzinnen je kleuters zelf wie of wat ze willen zijn. Vaak komen daar de meest originele en grappige ideeën uit voort!
Daarnaast imiteren kleuters tijdens rollenspel vaak gedrag uit hun eigen leefwereld: van thuis, maar ook van jou als leerkracht. Bijvoorbeeld in een keukentje spelen ze vaak herkenbare situaties na, wat jou meteen waardevolle observatiemomenten oplevert.
Rollenspel draagt bij aan het denkvermogen van je klasgroep. Ze plannen hun spel, denken na over de regels en passen kennis uit hun dagelijkse omgeving toe. Hoe werkt een winkel? Wat zegt een brandweerman? Door deze vragen te beantwoorden, bouwen ze cognitieve structuren op. Ze ontwikkelen vaardigheden als plannen, oorzaak-gevolg denken en probleemoplossend handelen.
In het ijsjeskraam moet iemand prijzen bedenken, de kassa bedienen en klanten helpen. In de brandweerhoek leren ze samenwerken en snel reageren bij ‘noodsituaties’. Dit zijn rijke leermomenten vol logisch redeneren, communiceren en initiatief nemen. Ook als leerkracht zijn dit waardevolle momenten om je leerlingen te observeren.
Rollenspel biedt een veilige context waarin je leerlingen leren omgaan met anderen. Ze moeten overleggen, rollen verdelen, op hun beurt wachten en soms ook conflicten oplossen. Dit bevordert hun sociaal inzicht en empathie.
Je kleuters leren wat het betekent om samen te werken, rekening te houden met anderen en hun eigen emoties te uiten. Door met anderen een situatie na te bootsen oefenen kleuters hun sociale vaardigheden in een veilige setting. Daarbij leren ze ook om gevoelens te verwoorden en te herkennen. Vooral op jonge leeftijd is dit een uitdaging: tussen 2 en 4 jaar zijn emoties vaak intens en ontbreekt nog de nodige zelfcontrole. Tussen 4 en 6 jaar beginnen kinderen gevoelens beter te benoemen en te begrijpen dat emoties een oorzaak hebben, maar het blijft oefenen tot in de tienerjaren om ze goed te leren reguleren.
Materialen zoals een verzorgingstafel gecombineerd met een pop nodigen uit tot zorgzame interacties. Een kind dat een pop verzorgt of een klasgenoot troost, leert spelenderwijs omgaan met emoties en het troosten van anderen.
Voor veel kinderen voelt het veiliger om zich in een rollenspel uit te drukken dan in een echte gesprekssituatie. Ze durven zich in hun rol te laten gaan, spreken luider, nemen initiatief en proberen nieuwe dingen uit. Zo groeien ze niet alleen in taal, maar ook stap voor stap in zelfvertrouwen.
Vanaf 4 jaar zie je dat je leerlingen zelfvertrouwen sterker ontwikkelen. Op jongere leeftijd spelen ze vaak nog meer naast elkaar en ontbreekt de nodige cognitieve basis om er bewust mee om te gaan. Toch kan rollenspel een uitlaatklep zijn voor kinderen die eerder teruggetrokken zijn. Een verlegen kind dat normaal weinig zegt, kan plots heel expressief worden als 'tandarts', ‘kapper’ of 'make-upartiest'. Als leerkracht zie je kinderen openbloeien, net omdat ze de vrijheid voelen om zich te uiten in hun spel.
Een speelhoek die uitnodigt tot rollenspel, creëer je met de volgende tips:
Rollenspel is veel meer dan een leuke tijdsbesteding. Kinderen leren spreken, luisteren, denken, verbeelden, voelen en samenwerken, allemaal in een veilige en speelse omgeving. Tijdens het rollenspel verwerken je kleuters indrukken van de wereld om hen heen.
Door hen uit te dagen in hun spel, geef je ze de kans om al spelend hun wereld te begrijpen. Zo bouwen ze elke dag een beetje meer zelfvertrouwen, taalvaardigheid en inzicht op, gewoon door te spelen. Dus… trek de verkleedkist maar open!
Geef ons een review, en help ons zo onze services nog te verbeteren.
